-
1 verto
vertī, versum, ere1)а) поворачивать ( hastam V)verso cardĭne O — повернув на петлях, т. е. отворив воротаб) повёртывать, направлять ( peregrinam puppim ad haec litora O); обращать ( hostes in fugam L); перевёртывать, опрокидыватьstilum in tabulis suis v. C — перевернуть стиль к дощечкам (чтобы стереть написанное)manum non v. C — не повернуть руки, т. е. палец о палец не ударитьv. iter retro L — отправиться в обратный путьannus vertens C — круглый или текущий год, но тж. большой год, т. е. мировой цикл в 15 000 солнечных летv. terga или se v. Cs, тж. in fugam v. l. — обратить тыл, обратиться в бегствоamicitiae (dat.) terga versa dare O — повернуться спиной к (т. е. изменить старой) дружбе2) взрывать (плугом), взрыхлять, вспахивать ( terram aratro H)v. freta lacertis V — проплывать моря на вёслах3)а) валить ( fraxĭnos manibus H); опрокидывать (cadum Pl, H)v. aliquem resupīno corpore O — опрокинуть кого-л. навзничьб) рушить, разрушать ( moenia ab imo V); низвергать, свергать ( regem T)в) уничтожать ( leges T); расстраивать (alicujus consilium L)4) направлять (armentum ad litora O; ora in aliquem O, T)v. pedem (gradum) O — направить (свои) стопыnescio, quo me vertam C — не знаю, куда мне повернуться, т. е. что мне делатьalio v. T — принять другое решение5) отводить (aquam in subjecta T); отворачивать ( vultum O); отвращать ( sinistrum rumorem T)6) обращать, переводить, переносить ( iram ab aliquo in aliquem L)v. curas ad publica commoda L — направить свои заботы на общественное благо7) обращать, присуждать ( reditūs in fiscum T)pecuniam ad se (in suam rem L) v. C — обратить деньги в свою пользу, т. е. присвоить их себе9) обращать, истолковывать ( somnia in melius Tib)(quod) dii bene vertant! Pl, Ter etc. — да обратят это боги в благо! (да примет это благоприятный оборот!)aliquid in omen v. L — усмотреть в чём-л. предзнаменованиеaliquid in contumeliam suam v. Cs — счесть что-л. оскорблением для себяaliquid alicui vitio v. C — укорять кого-л. чём-л., ставить что-л. кому-л. в вину10) приписывать (omnium causas in deos v. L); вменять ( aliquid in crimen L)victoriae decus ad aliquem v. L — приписать кому-л. честь победы11) использовать (occasionem ad bonum publicum T)aliquid in risum v. H — высмеять что-л.aliquid in religionem v. L — сделать что-л. делом совести или благоговейного почитания12) изменять (vestes V; sententiam L; jussa V)vice versā SenT, Just — наоборотcomas v. Prp — красить волосы (в другой цвет)versis gladiis depugnare Pl — сражаться другими мечами, т. е. применять другие приёмы13) превращать (pectora in silĭcem O; aliquid in fumum et cinerem H; continentiam in superbiam QC); перестраивать на иной лад (aliquem V; mentem alicujus O)seria ludo v. H — превращать серьёзное дело в забавуin Amphitryōnis imaginem sese v. Pl — принять облик Амфитрионаsolĭdam in glaciem v. V — превратиться в лёд, замёрзнуть14) переводить (на другой язык) (Platonem C; librum ex Graeco in Latinum L). — см. тж. vertor
См. также в других словарях:
BALSAMUM — ἐπιάργυρον Hesychio, quod argentô rependebatur. Nempe Alexandri Magni temporibus balsamum duplô argentô pensabatur, teste Pliniô l. 12. c. 25. Alexandrô magnô res ibi agente, totô die aestivô, unam concham implere iustum erat. omni vero… … Hofmann J. Lexicon universale
OPOBALSAMUM — de succo proprie, sicut balsamum de aibore; cum Iustin. l. 36. c. 3. inversâ vice opobalsamum pro arbore, balsamum pro lacrima posuerit: Graece ὀποβάλσαμον, quasi ὀπὸς τῆς βαλσάμου. Plin. l. 12. c. 25. Sucus e plaga manat, quem opobalsamum vocant … Hofmann J. Lexicon universale
FISCUS — proprie Principis est, Aerarium Reip. Plin. in Panegur. Trai. Ad illum obventiones seu res extraordinariae, ad Aetarium reditus annuns, vectigalia, tributa etc. spectant. Damnatorum vero bona, cum consiscantur, ad Principem pertinent: cum… … Hofmann J. Lexicon universale
CAMERARIUS — in Regno Angliae, idem cum Cambellano seu Cubivulario est, apud Fletam, l. 2. c. 6. §. 2. Vide supra. In Regno Scotiae, idem est, qui Iustitiarius itinerans dicitur in Anglia: Is enim certis anni tempporibus totam Scotiam peragrat et in delicta… … Hofmann J. Lexicon universale
MILITES — I. MILITES Haeretici, qui alias Floriniani et Corpocratiani, sic dicti, quia de Militaribus fuerunt, Philastrius de Haeres. Part. 3. c. 10, II. MILITES qui aetate apud Romanos lecti, indicat Lex a Sempronio Graccho Tribuno Plebis lata: Ne quis… … Hofmann J. Lexicon universale
PALATINI — Scholiastae Iuliani Antecessoris c. 28. Omnes qui in palatio militant: quibus secundum nonnullos Castrenses oppositi; in qua sententia et Salmasius aliquandiu haerens, putavit separatum olim ac diversum fuisse ministerium Imperatoribus, Aulicum… … Hofmann J. Lexicon universale